.jpg)
आटपाडी: सतत तणावात राहाणे आरोग्यासाठी फायदेशीर नाही. परंतु थोडासा ताण हा शरीरासाठी फायदेशीर ठरु शकतो. संशोधनानुसार, तणाव मर्यादित कालावधीसाठी असल्यास आपल्यासाठी सकारात्मक कार्य करते. तसेच, यामध्ये एक म्हणजे युस्ट्रेस जो सकारात्मक ताण मानला जातो आणि दुसरा तणाव आरोग्यासाठी वाईट मानला जातो. शास्त्रज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, कमी कालावधीचा ताण आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. हे आपल्याला मानसिकदृष्ट्या मजबूत बनवते आणि आपली मेंदूची क्रिया सुधारण्यास मदत करते. अल्पकालीन ताण हे आपल्यासाठी कसे फायदेशीर आहे याबद्दल जाणून घेऊया.
सकारात्मक तणावाचा फायदा खालीलप्रमाणे:
तणाव आपल्याला संसर्गापासून वाचवण्यास मदत करु शकतो. थोडासा ताण शरीरात इंटरल्यूकिन तयार करतो जे रोग प्रतिकारकशक्ती मजबूत करते आणि अनेक रोगांपासून आपले संरक्षण करण्यास मदत करते. तसेच, थोडा ताण घेतल्याने शरीरात कॉर्टिकोस्टेरॉन नावाचा तणाव संप्रेरक तयार होतो, ज्यामुळे मानसिक क्षमता वाढते आणि शिकणे सोपे होते.
याशिवाय, मर्यादित प्रमाणात ताण शरीरातील अँटिऑक्सिडंट्स वाढवते ज्यामुळे डीएनए आणि आरएनएचे संरक्षण होते. पण जर ताण जास्त असेल तर त्याचा नकारात्मक परिणाम पेशींवरही होतो. २०१३ च्या कॅलिफोर्निया युनिव्हर्सिटी सॅन फ्रान्सिस्कोच्या अभ्यासात असे आढळून आले की, दीर्घकालीन तणाव आपल्या डीएनए आणि आरएनएच्या ऑक्सिडेटिव्ह नुकसानास प्रोत्साहन देते. तसेच दैनंदिन जीवनात तणावाचे मध्यम स्तर प्रत्यक्षात त्याचे संरक्षण करतात आणि आपल्या जवळच्या व्यक्तीसोबतचे मानसिक संबंध अधिक दृढ करतात.
सायन्स ऑफ रेझिलिन्समधील अभ्यासानुसार, तणावपूर्ण परिस्थितींना तोंड देण्यास शिकल्याने कोणत्याही प्रतिकूल परिस्थितीत गोष्टी सुरळीत करण्याची क्षमता वाढते. तणावपूर्ण परिस्थितींमध्ये वारंवार शारीरिक आणि मानसिक नियंत्रणाची भावना विकसित करण्याची संधी मिळते.
त्याचप्रमाणे, युस्ट्रेस हा काही वेळेसाठी चांगला असतो, जो आपल्या ‘न्यूरोट्रोफिन्स’ ला उत्तेजित करतो. ही मेंदूची रसायने आहेत, जी मेंदूची शक्ती वाढवतात. यामुळे आपली एकाग्रता वाढण्यास मदत होते, ज्यामुळे सर्जनशीलता आणि उत्पादकता वाढते.
